فایل robots.txt چیست؟ اهمیت فایل robots.txt در سئو سایت

فایل robots.txt یک راهنمای ساده اما قدرتمند برای موتورهای جستجو است که تعیین می‌کند کدام بخش‌های وبسایت شما باید ایندکس شوند و کدام بخش‌ها نباید. این فایل متنی ساده، به موتورهای جستجو می‌گوید که کدام صفحات را بخزند و کدام صفحات را نادیده بگیرند.

اهمیت این فایل در سئو سایت به اندازه‌ای است که به عنوان یکی از اولین گام‌ها در بهینه‌سازی سایت در نظر گرفته می‌شود. با استفاده صحیح از فایل robots.txt می‌توانید به موتورهای جستجو کمک کنید تا به راحتی محتوای مهم سایت شما را پیدا کنند و در نتیجه رتبه سایت شما در نتایج جستجو بهبود یابد. در این مقاله سایت پیام آوا پردازش، قصد داریم به طور کامل به بررسی فایل robots.txt، اهمیت آن در سئو و نحوه استفاده صحیح از آن بپردازیم.

فایل Robots.txt چیست؟

فایل robots.txt یک راهنمای ساده اما قدرتمند برای موتورهای جستجو است که به آن‌ها می‌گوید کدام بخش‌های وبسایت شما برای عموم قابل مشاهده است و کدام قسمت‌ها باید از دید کاربران پنهان بماند. این فایل متنی، که بر اساس پروتکل REP (پروتکل حذف ربات‌ها) تدوین شده است، به ربات‌های موتورهای جستجو اجازه می‌دهد تا با توجه به دستورات شما، صفحات وبسایت را خزش کرده و یا از خزش آن‌ها خودداری کنند.

به عبارت دیگر، فایل robots.txt نقش یک نگهبان مجازی را برای وبسایت شما ایفا می‌کند و مشخص می‌کند که چه محتوایی برای نمایش عمومی مناسب است و چه محتوایی باید از نتایج جستجو حذف شود. با استفاده از این فایل، شما می‌توانید کنترل کاملی بر نحوه ایندکس شدن صفحات وبسایت خود در موتورهای جستجو داشته باشید.

فایل Robots.txt حاوی چه چیزی است؟

فایل robots.txt وردپرس یک راهنمای ضروری برای موتورهای جستجو محسوب می‌شود تا در هنگام خزیدن صفحات وب سایت، محدودیت‌ها و دستورالعمل‌های لازم را رعایت کنند. در یک وبسایت وردپرسی، معمولا صفحاتی مانند داشبورد وردپرس (/wp-admin/)، فایل اطلاعات نسخه وردپرس (/readme.html/) و پوشه افزونه‌ها (/plugins/) از دسترسی موتورهای جستجو مسدود می‌شوند. این کار به دلایل امنیتی و جلوگیری از ایندکس شدن اطلاعات غیرضروری انجام می‌شود.

علاوه بر این، در فایل robots.txt، آدرس sitemap.xml سایت نیز مشخص می‌شود تا موتورهای جستجو به راحتی بتوانند نقشه سایت را پیدا کرده و صفحات مختلف را به طور مؤثر ایندکس کنند. هرچند موارد ذکر شده از اصول اولیه ساخت یک فایل robots.txt هستند، اما شما می‌توانید با توجه به ساختار و نیازهای خاص وبسایت خود، صفحات و پوشه‌های دیگری را نیز از دسترسی موتورهای جستجو مسدود یا مجاز کنید.

چرا استفاده از فایل robots.txt ضروری است؟

آیا می‌خواهید کنترل کاملی روی محتوایی که موتورهای جستجو از وبسایت شما ایندکس می‌کنند داشته باشید؟ فایل robots.txt ابزاری قدرتمند است که به شما امکان می‌دهد دقیقا تعیین کنید کدام بخش از سایتتان برای ربات‌های خزنده قابل دسترسی است و کدام بخش باید مسدود شود.

در ادامه به بررسی دلایل استفاده از robots.txt می‌پردازیم:

جلوگیری از محتوای تکراری: اگر چندین صفحه با محتوای مشابه دارید، با استفاده از این فایل می‌توانید به موتورهای جستجو بگویید که فقط یکی از آن‌ها را ایندکس کنند و از ایجاد مشکل برای سئو فنی سایت جلوگیری کنند.

محافظت از اطلاعات حساس: صفحاتی مانند صفحه عقد قراردادها حاوی اطلاعات محرمانه هستند و نباید در نتایج جستجو نمایش داده شوند. فایل robots.txt به شما اجازه می‌دهد این صفحات را از دید ربات‌ها پنهان کنید.

بهینه ‌سازی سرعت سایت: با تعیین یک زمان تأخیر برای خزیدن ربات‌ها، می‌توانید از فشار بیش از حد به سرور در مواقع شلوغی جلوگیری کرده و سرعت لود سایت را بهبود بخشید.

کنترل بر ایندکس شدن فایل‌ها: می‌توانید تعیین کنید که کدام فایل‌ها (مانند PDF یا تصاویر) باید در نتایج جستجو نمایش داده شوند و کدام‌ها نباید.

مسدود کردن صفحات تکراری: با دستور Disallow می‌توانید صفحات تکراری را از دسترسی ربات‌ها مسدود کنید.

مخفی کردن صفحات حساس: صفحاتی که حاوی اطلاعات محرمانه هستند را با استفاده از Disallow از دید ربات‌ها پنهان کنید.

مشخص کردن موقعیت نقشه سایت: با دستور Allow می‌توانید به ربات‌های گوگل بگویید که نقشه سایت شما در کجا قرار دارد.

جلوگیری از ایندکس شدن فایل‌های خاص: با دستور Disallow می‌توانید از ایندکس شدن فایل‌های PDF، تصاویر و سایر فایل‌ها جلوگیری کنید.

تنظیم سرعت خزیدن: با استفاده از دستور Crawl-delay می‌توانید یک زمان تأخیر برای خزیدن ربات‌ها تعیین کنید.

فایل robots.txt چگونه کار می‌کند؟

ربات‌های وب یا خزنده‌ها به عنوان کاوشگرانی در دنیای دیجیتال عمل می‌کنند و با دنبال کردن پیوندها، صفحات وب را کشف می‌کنند. به این ترتیب، اگر از یک سایت به سایت دیگری لینک داده شود، این ربات‌ها به صورت خودکار آن لینک را دنبال کرده و به سایت مقصد هدایت می‌شوند. پیش از آغاز کاوش در یک سایت جدید، ربات‌ها به دنبال فایل robots.txt می‌گردند. این فایل حاوی دستورالعمل‌هایی است که به ربات‌ها می‌گوید کدام قسمت‌های سایت قابل دسترسی است و کدام قسمت‌ها باید نادیده گرفته شوند. در واقع، robots.txt مانند یک راهنمای استفاده برای ربات‌ها عمل می‌کند. اگر این فایل وجود نداشته باشد، ربات‌ها به طور پیش‌فرض مجاز به خزیدن تمام صفحات سایت هستند.

آدرس فایل robots.txt

برای اینکه بتوانید دستورات یک وبسایت را به موتورهای جستجو مانند گوگل بگویید، باید فایل خاصی به نام robots.txt را بررسی کنید. این فایل به موتورهای جستجو می‌گوید که کدام صفحات از سایت شما قابل ایندکس شدن هستند و کدام صفحات نباید نمایش داده شوند. اما سوال پیش می‌آید که فایل robots.txt کجاست؟

پاسخ به این سوال بسیار ساده است. کافیست آدرس اصلی سایت موردنظر را در مرورگر خود تایپ کنید و در انتهای آن عبارت “/robots.txt” را اضافه کنید. به عنوان مثال، برای دیدن فایل robots.txt سایت “مثال.کام” باید آدرس زیر را در نوار آدرس مرورگر خود وارد کنید:

مثال.کام/robots.txt

با این کار، محتوای فایل robots.txt برای شما نمایش داده می‌شود. اگر سایتی فایل robots.txt نداشته باشد، با پیغام خطای 404 مواجه خواهید شد.

ساخت فایل robots.txt

مراحل ایجاد و تنظیم فایل robots.txt به صورت زیر است:

1. به پنل مدیریت هاست خود (سی پنل یا دایرکت ادمین) وارد شوید.
2. بخش “فایل منیجر” (File Manager) را پیدا کرده و روی آن کلیک کنید.
3. در فایل منیجر، پوشه اصلی وبسایت خود را انتخاب کنید. معمولاً این پوشه “public_html” نام دارد.
4. در پوشه public_html، روی دکمه “فایل جدید” (New File) کلیک کنید.
5. نام فایل را دقیقاً “txt” (با حروف کوچک) وارد کرده و روی “ایجاد” (Create) کلیک کنید.
6. روی فایل txt دوبار کلیک کنید تا در یک پنجره جدید باز شود.
7. دستورات موردنظر خود را در این فایل وارد کنید. توجه داشته باشید که این فایل نسبت به حروف بزرگ و کوچک حساس است.
8. پس از وارد کردن دستورات، تغییرات را ذخیره کنید.
9. فایل ویرایش شده را در همان محل فایل قبلی txt در هاست خود جایگزین کنید.

بهینه ‌سازی فایل robots.txt برای سئو

فایل robots.txt ابزاری قدرتمند برای مدیریت خزش موتورهای جستجو در سایت شماست، اما استفاده صحیح از آن نیازمند دقت است تا به سئو سایت شما آسیبی وارد نکند. به چند نکته مهم در این زمینه توجه کنید:

هنگامی که صفحه‌ای را در فایل robots.txt مسدود می‌کنید، نه تنها موتورهای جستجو به آن دسترسی پیدا نمی‌کنند، بلکه لینک‌های داخلی آن صفحه نیز به صورت نوفالو در نظر گرفته می‌شوند. بنابراین، اگر می‌خواهید لینک‌های داخلی یک صفحه فالو باشند، بهتر است از روش‌های دیگری مانند متا تگ robots یا noindex استفاده کنید. همچنین، برای محافظت از اطلاعات خصوصی کاربران، مسدود کردن صفحات در فایل robots.txt به تنهایی کافی نیست؛ زیرا ممکن است از صفحات دیگر سایت به این صفحات لینک داده شده باشد.

در نهایت، به خاطر داشته باشید که تغییرات اعمال شده در فایل robots.txt ممکن است بلافاصله توسط موتورهای جستجو اعمال نشود و معمولاً تا یک روز در کش آن‌ها باقی می‌ماند. برای تسریع در اعمال تغییرات، می‌توانید فایل robots.txt را مجددا در کنسول جستجوی گوگل آپلود کنید.

آپلود فایل robots.txt در سرچ کنسول گوگل

پس از ساخت فایل robots.txt، برای اطلاع ‌رسانی به موتور جستجوی گوگل و بهبود سرعت خزش آن در سایت‌تان، باید این فایل را در سرچ کنسول گوگل آپلود کنید. پس از ورود به سرچ کنسول و انتخاب سایت خود، به بخش مربوط به فایل robots.txt هدایت می‌شوید. در این بخش، می‌توانید فایل robots.txt خود را آپلود کرده و به گوگل اعلام کنید که کدام صفحات سایت شما برای خزش مناسب هستند و کدام صفحات نباید ایندکس شوند.

با آپلود این فایل، گوگل می‌تواند به صورت دقیق‌تر و کارآمدتری سایت شما را بررسی کرده و نتایج جستجوی مرتبط‌تری را به کاربران نمایش دهد. توجه داشته باشید که اگر قبلاً فایل robots.txt را در سایت خود قرار داده‌اید، با آپلود آن در سرچ کنسول، تغییرات شما سریع‌تر اعمال خواهد شد.

جمع بندی

با توجه به مطالب گفته شده، فایل robots.txt به عنوان یک راهنمای کاربردی، به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا با دقت بیشتری صفحات وبسایت شما را بررسی کنند. استفاده صحیح و بهینه از این فایل، علاوه بر بهبود رتبه سایت در نتایج جستجو، به افزایش سرعت بارگذاری صفحات و همچنین حفاظت از اطلاعات حساس کمک شایانی می‌کند.

به یاد داشته باشید که فایل robots.txt تنها یکی از عوامل تأثیرگذار در سئو است و برای کسب بهترین نتیجه، باید آن را در کنار سایر تکنیک‌های سئو به کار برد. علاوه بر این، به طور مرتب فایل robots.txt خود را بررسی و به ‌روز رسانی کنید تا مطمئن شوید که با ساختار جدید وبسایت شما همخوانی دارد. با کمی دقت و توجه، می‌توانید با استفاده از این فایل ساده، کنترل کاملی بر نحوه نمایش وبسایت خود در موتورهای جستجو داشته باشید.

در نهایت، توصیه می‌شود که قبل از ایجاد هرگونه تغییر در فایل robots.txt، به خوبی مستندات مربوط به آن را مطالعه کرده و در صورت نیاز از یک متخصص سئو کمک بگیرید.