طراحی سایت و توسعه وب دو بخش مکمل در ساخت و توسعه یک وبسایت هستند، اما هر یک وظایف و تخصصهای متفاوتی دارند. ما در این مقاله سعی کردهایم تا در مورد تفاوت بین طراحی سایت و توسعه وب صحبت کنیم تا آشنایی کاملی با این مفاهیم داشته باشید. در ادامه به توضیح هر یک میپردازیم.
طراحی وب (Web Design)
طراحی وب به فرآیند خلق ظاهر بصری برای یک وبسایت اشاره دارد. تمام چیزی که کاربر میبیند از جمله رنگها، طرحبندی، فونتها و الگوهای تعاملی، مربوط به حوزه طراحی وب است.
ابزار و تکنولوژی: طراحان وب اغلب از نرمافزارهای گرافیکی مانند Adobe Photoshop یا Sketch استفاده میکنند. برای طراحی رابط و تجربه کاربری از نرمافزارهایی مثل XD و فیگما استفاده میشود.
کدنویسی: HTML و CSS از جمله موارد کلیدی است که طراحان وب برای اجرای طرحهای خود از آنها استفاده میکنند.
تخصصها: توانایی در فهم طراحی رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX)، واکنشگرایی (Responsive Design) و استانداردهای وب.
توسعه وب (Web Development)
توسعه وب به فرآیند ساخت و نگهداری یک وبسایت اشاره دارد. هر آن چه در پشت صحنه وبسایت مانند پایگاهداده، سرورها و سیستمهای مدیریت محتوا وجود دارد، مربوط به توسعه وب است.
ابزار و تکنولوژی: توسعهدهندگان وب باید از ابزارهایی مانند Git، Node.js و انواع پایگاه داده استفاده کنند.
زبانها: JavaScript، PHP، Python، Ruby و زبانهای دیگر از جمله زبانهایی هستند که توسعهدهندگان وب با آنها کار میکنند.
تخصصها: توسعهدهندگان به دو دسته تقسیم میشوند:
توسعهدهنده سمت کاربر (Front-end): کسی است که با تیم طراحی وب همکاری میکند تا طرحهای بصری را با استفاده از زبانهایی مانند HTML، CSS و JavaScript به واقعیت تبدیل کند.
توسعهدهنده سمت سرور (Back-end) :کسی که در پشت صحنه وبسایت کار میکند؛ مانند ساخت پایگاهداده، مدیریت سرور و توسعه منطق کسب و کار.
در نهایت، طراحی وب و توسعه وب، هر دو بخشهای حیاتی و مکمل در ساخت یک وبسایت هستند که با همکاری یکدیگر، تجربه کاربری کامل و جذابی را فراهم میآورند.
همکاری طراحان وب و توسعهدهندگان وب
همکاری بین طراحان و توسعهدهندگان وب یکی از عوامل مهم در موفقیت یک پروژه وبسایت است. این دو گروه با اختلافهای مهارتی و تخصصی خود با هدف مشترک کار میکنند:
ایجاد یک وبسایت یا برنامه وب کاربردی، جذاب و کارآمد.
در زیر برخی از جنبههای مهم همکاری بین این دو گروه آورده شدهاست:
فاز طراحی: در این مرحله، طراح وب با استفاده از ابزارهای گرافیکی، طرح بصری از وبسایت یا برنامه وب را ایجاد میکند. این طراحی شامل مواردی مانند طرحبندی، انتخاب رنگها، فونتها، تصاویر و الگوهای تعاملی است.
فیدبک و بررسی: پس از طراحی اولیه، توسعهدهندگان وب ممکن است با طراحان جلساتی داشته باشند تا بررسی کنند که آیا تمامی جنبههای طراحی، قابل پیادهسازی هستند یا نه. همچنین توسعهدهندگان ممکن است پیشنهاداتی در مورد بهینهسازی تعاملات یا جنبههای تکنیکی دیگر داشته باشند.
پیادهسازی: در این مرحله، توسعهدهندگان وب شروع به تبدیل طراحی گرافیکی به کد میکنند. آنها با استفاده از زبانهایی مانند HTML، CSS وJavaScript ، طراحی را به یک وبسایت یا برنامه وب تعاملی تبدیل میکنند.
تست و بازبینی: پس از پیادهسازی، وبسایت یا برنامه وب باید تست شود. در این مرحله، طراحان و توسعهدهندگان با همکاری یکدیگر موارد مختلفی از جمله نحوه نمایش در دستگاههای مختلف، تعاملات کاربری و عملکرد کلی را بررسی میکنند.
بهینهسازی: بر اساس نتایج تست، ممکن است نیاز به تغییرات یا بهبودهایی در طراحی یا کد وجود داشته باشد. در این مرحله، تیم طراحی و توسعه با همکاری یکدیگر به بهینهسازی محصول نهایی میپردازند.
پشتیبانی و بهروزرسانی: حتی پس از راهاندازی وبسایت یا برنامه وب، ممکن است نیاز به بهروزرسانیها، اصلاحات یا افزودن ویژگیهای جدید وجود داشته باشد. در این مراحل، همکاری مستمر بین طراحان و توسعهدهندگان وب حیاتی است.
در نهایت، همکاری موثر بین طراحان و توسعهدهندگان وب به تولید محصولات باکیفیت بالا، کاربردی و موفق منجر میشود.
آژانس طراحی و توسعه وب چه کاری انجام میدهد؟
آژانس طراحی و توسعه وب با ترکیبی از تخصصهای فنی و خلاق، خدمات متنوعی را ارائه میدهد تا به مشتریان خود کمک کند تا حضور بهتری در اینترنت داشته باشند. در ادامه به برخی از خدمات اصلی یک آژانس طراحی و توسعه وب اشاره میشود:
طراحی وب: طراحی ظاهر بصری و تجربه کاربری (UX/UI) برای وبسایتها و برنامههای وب.
توسعه وب: نوشتن کد برای اجرای وبسایتها و برنامههای وب، از جمله سمت کاربر (Front-end) و سمت سرور (Back-end).
واکنشگرایی و طراحی موبایل: اطمینان از این که وبسایتها بهدرستی در تمامی دستگاهها، از جمله موبایلها و تبلتها، نمایش داده میشوند.
توسعه فروشگاههای آنلاین: ایجاد و پشتیبانی از پلتفرمهای تجارت الکترونیکی.
سیستم مدیریت محتوا: ارائه یا تخصیص سیستمهای مدیریت محتوا (CMS) مانند WordPress، Drupal، Joomla و غیره.
بهینهسازی موتور جستجو (SEO): قابلیت پیدا شدن وبسایت در موتورهای جستجو مانند Google.
هاستینگ و مدیریت سرور: ارائه راهحلهای هاستینگ و نگهداری سرور برای وبسایتها.
توسعه برنامههای تعاملی: مانند اپلیکیشنهای وب تک صفحهای (SPA) یا Progressive Web Apps (PWA).
پشتیبانی و نگهداری: ارائه خدمات پشتیبانی و بهروزرسانی برای مشتریان پس از راهاندازی وبسایت یا برنامه.
آموزش: آموزش مشتریان در مورد نحوه استفاده از سیستمها، ابزارها و پلتفرمها.
تجزیه و تحلیل داده: استفاده از ابزارهای تجزیه و تحلیل، مانند Google Analytics، برای درک بهتر ترافیک و تعاملات کاربری با وبسایت.
با توجه به تخصصها و توانمندیهای آژانسها، برخی از آنها ممکن است فقط روی خدمات خاصی تأکید داشته باشند یا برخی از خدمات فوق را ارائه ندهند. ما در پیام آوا پردازش تیمهای مختلفی برای انجام کارها قرار دادهایم تا بتوانیم تمامی موارد را پوشش دهیم.
بیشتر بخوانید: طراحی سایت آموزشی
انواع طراح وب
طراحان وب ممکن است در زمینههای مختلف و با تخصصهای متفاوتی فعالیت کنند. در زیر به دستهبندی متداول طراحان وب با توضیح مختصری در مورد هر یک اشاره میکنیم:
طراح رابط کاربری (UI Designer)
مسئولیت: طراحی ظاهر وبسایت یا برنامه، از جمله انتخاب رنگها، فونتها، و ترتیب عناصر.
ابزارهای متداول: Adobe XD, Sketch, Figma و غیره.
طراح تجربه کاربر (UX Designer)
مسئولیت: اطمینان از این که وبسایت یا برنامه برای کاربران بهینه، قابل فهم و کاربردی است.
ابزارهای متداول: Wireframing و prototyping tools مانند InVision, Balsamiq و غیره.
طراح تعاملی (Interaction Designer)
مسئولیت: تعیین نحوه تعامل کاربر با عناصر وبسایت یا برنامه، از جمله انیمیشنها و ترانزیشنها.
ابزارهای متداول: Framer, Principle, Adobe Animate و غیره.
طراح وبسایت (Web Designer)
مسئولیت: طراحی کلی وبسایت، معمولاً با ترکیبی از تخصصهای UI و UX
ابزارهای متداول: Adobe Creative Suite (Photoshop, Illustrator), HTML, CSS.
طراح گرافیکی وب (Web Graphic Designer)
مسئولیت: طراحی عناصر گرافیکی برای استفاده در وبسایتها، مانند تصاویر، آیکونها و غیره.
ابزارهای متداول: Photoshop, Illustrator, GIMP
طراح واکنشگرایی (Responsive Designer)
مسئولیت: طراحی وبسایتها بهگونهای که بهخوبی در تمامی دستگاهها (دسکتاپ، تبلت و موبایل) نمایش داده میشوند.
ابزارهای متداول: مهارتهای پیشرفته در CSS، بهخصوص مفاهیم مربوط به Media Queries
طراح حرکتی (Motion Designer)
مسئولیت: طراحی انیمیشنها و افکتهای حرکتی برای وبسایتها.
ابزارهای متداول: Adobe After Effects, CSS و JavaScript برای ایجاد انیمیشنها.
هر یک از طراحان فوق ممکن است تخصصها و مهارتهای خاص خود را داشته باشد، اما در عمل، بسیاری از طراحان وب تواناییها و مهارتهایی در چندین حوزه از این دستهبندیها دارند و به صورت چندگانه فعالیت میکنند.
نکاتی که یک طراح وبسایت باید رعایت کند:
طراح وبسایت برای ایجاد وبسایتی موفق و کاربرپسند باید مجموعهای از نکات طراحی را رعایت کند. در زیر به برخی از این نکات اشاره شده است:
طراحی ریسپانسیو (Responsive Design): طراحی وبسایت باید در تمامی دستگاهها از جمله موبایلها، تبلتها و دسکتاپها بهخوبی نمایش داده شود.
تجربه کاربری (UX): طراح باید به نیازها و توقعات کاربران توجه کند، نحوه تعامل کاربر با وبسایت را بهینه کرده و مانع از سردرگمی یا مشکلات کاربری شود.
زمان بارگذاری: صفحات باید بهسرعت بارگذاری شوند. تصاویر بزرگ یا کدهای ناکارآمد میتوانند زمان بارگذاری را افزایش دهند.
هماهنگی رنگ: استفاده از یک الگوی رنگ هماهنگ و ثابت در کل وبسایت به حرفهای و یکپارچه بودن ظاهر آن کمک میکند.
فونتهای قابل خواندن: انتخاب فونتهای واضح و قابل خوانش با اندازههای مناسب برای متون مختلف باعث میشود تا کاربر از بودن در وبسایت لذت ببرد.
ترتیب منطقی: عناصر و اطلاعات باید بر اساس اهمیت و منطق کسب وکار برنامهریزی شوند.
تصاویر باکیفیت: استفاده از تصاویر باکیفیت و بهینهسازیشده برای وب به جلب توجه کاربر و کاهش زمان بارگذاری صفحه کمک میکند.
وضوح در فراخوانیها (Call to Action): دکمهها و لینکهایی که کاربر را ترغیب به عمل خاصی میکنند، باید واضح، قابل تشخیص و جذاب باشند.
محتوای مرتبط و باکیفیت: محتوای وبسایت مثل عکسها، بنرها و ویدئوها باید مرتبط، معتبر و باکیفیت باشند و بر اساس نیازهای کاربران طراحی شوند.
تست و بازخورد: قبل از انتشار نهایی، وبسایت باید در مراحل مختلف تست شود و بازخوردهای کاربران بهبود یافته و اعمال شود.
وضوح در ناوبری: منوها و ناوبریها باید ساده و واضح باشند، کاربران نباید در ابهام گم شوند یا با مشکل سردرگمی مواجه شوند تا به اطلاعات مورد نظر خود دست یابند.
همگامسازی با استانداردها: رعایت استانداردهای وب و بهروز بودن با تغییرات و توسعههای جدید حتما باید صورت بگیرد.
بیشتر بخوانید: طراحی سایت فروشگاهی وردپرس
دستهبندی توسعه دهندگان وب
توسعهدهندگان وب معمولاً براساس مهارتها، تخصصها و بخشهای مختلف وبسایت یا برنامه وب دستهبندی میشوند. در زیر به دستهبندی متداول توسعهدهندگان وب با توضیح مختصری در مورد هر یک اشاره شده است:
توسعهدهنده سمت کاربر (Front-end Developer)
مسئولیت: نوشتن کد برای بخشهای قابل مشاهده وبسایت یا برنامه وب.
تکنولوژیها: HTML, CSS, JavaScript و فریمورکهایی مثل React, Vue, Angular و غیره.
توسعهدهنده سمت سرور (Back-end Developer)
مسئولیت: نوشتن کد برای سرور و پایگاهداده و مدیریت منطق برنامه.
تکنولوژیها: زبانهای برنامهنویسی مانند PHP, Python, Ruby, Node.js و پایگاه دادههایی مانند MySQL, PostgreSQL, MongoDB.
توسعهدهنده Full Stack
مسئولیت: ترکیبی از توسعه سمت کاربر و سمت سرور؛ یعنی نوشتن کد برای هر دو جانب از وبسایت یا برنامه وب.
تکنولوژیها: ترکیبی از تکنولوژیهای سمت کاربر و سمت سرور.
توسعهدهنده فروشگاههای آنلاین (E-commerce Developer)
مسئولیت: ایجاد و نگهداری وبسایتهای تجارت الکترونیک.
تکنولوژیها: پلتفرمهای مانند Magento, Shopify, WooCommerce.
توسعهدهنده CMS
مسئولیت: کار با سیستمهای مدیریت محتوا مانند WordPress, Joomla یا Drupal
تکنولوژیها: PHP برای WordPress و Drupal و تکنولوژیهای مرتبط با سایر CMSها.
توسعهدهنده اپلیکیشنهای تکصفحهای (SPA Developer)
مسئولیت: توسعه برنامههای وب که بیشترین تعاملات و تغییرات صفحه بدون بارگذاری مجدد صفحه اتفاق میافتد.
تکنولوژیها: React, Vue, Angular و غیره.
توسعهدهنده وبسرویسها و (API Developer)
مسئولیت: ایجاد و نگهداری وبسرویسها و APIها برای تعامل با سیستمها و برنامههای دیگر.
تکنولوژیها: REST, GraphQL, Node.js, Express.js.
توسعهدهنده وب موبایل (Mobile Web Developer)
مسئولیت: ایجاد وبسایتها و برنامههای وب که برای موبایل بهینهسازی شدهاند.
تکنولوژیها:Responsive design, Progressive Web Apps
بسیاری از توسعهدهندگان وب با توجه به تجربه و تخصصهای خود میتوانند در چندین دسته از این دستهبندیها فعالیت کنند.
نکاتی که یک توسعهدهنده وب باید رعایت کند:
یک توسعهدهنده وب برای ایجاد وبسایت یا برنامه وب کارآمد، امن و باکیفیت باید مجموعهای از نکات تکنیکی و بهینهسازی را رعایت کند. در زیر به برخی از این نکات اشاره شده است:
کدنویسی مرتب: کدهای تمیز، منظم و توضیحدار که دیگر توسعهدهندگان نیز بتوانند بهراحتی آن را درک و در صورت نیاز تغییر دهند.
رعایت استانداردها: استفاده از استانداردهای رایج وب مانند HTML5 و CSS3
استفاده از فریمورکها: استفاده از فریمورکها و کتابخانههای معتبر برای افزایش بهرهوری و کاهش خطاها.
بهینهسازی برای موبایل: توجه به کارآیی و واکنشپذیری در دستگاههای موبایل.
امنیت: محافظت از وبسایت یا برنامه وب در برابر حملات امنیتی معمول مانند حملات SQL Injection، Cross-Site Scripting (XSS) و Cross-Site Request Forgery (CSRF).
بازده و کارآیی: بهینهسازی کدها، کاهش زمان بارگذاری، استفاده از فشردهسازی و کشکردن مناسب.
نگهداری و بهروزرسانی: ایجاد یک سیستم برای بهروز کردن و بکآپ منظم.
تست مرورگر: تست کارآیی و ظاهر در مرورگرهای مختلف و نسخههای مختلف.
سازگاری با فناوریهای جدید: همواره بهروز بودن با آخرین تغییرات و تکنولوژیهای وب.
استفاده از سیستمهای کنترل: مانند Git، برای نگهداری تغییرات و همکاری با دیگر توسعهدهندگان.
رعایت ویژگی دسترسپذیری (Accessibility): طراحی وبسایتها به نحوی که برای همه کاربران، در 24 ساعت شبانهروز در دسترس باشد.
استفاده از ابزارهای توسعه: استفاده از ابزارهای مختلف برای کشف خطاها، پروفایلکردن و تجزیه و تحلیل کد.
پیوستن به جامعه: مشارکت در جوامع توسعهدهندگان وب، یادگیری از دیگران و بهاشتراکگذاری دانش خود.
چالشهای تیم طراحی و توسعه وبسایت
همکاری میان تیمهای طراحی و توسعهدهنده وب میتواند به ایجاد وبسایتها و برنامههای بسیار حرفهای منجر شود. ولی در عین حال، چالشهایی نیز وجود دارد که میتواند تعامل این دو تیم را سختتر کند:
تفاوت زبان: طراحان معمولاً به زبانهای گرافیکی و تجربه کاربری و توسعهدهندگان به زبانهای برنامهنویسی و تکنیکها صحبت میکنند. این تفاوت میتواند منجر به ناهمخوانیها شود.
وضوح مفهومی: برخی از طراحیها ممکن است برای توسعهدهندگان واضح نباشد یا بهخوبی توضیح داده نشده باشند که منجر میشود توسعهدهنده نتواند آنها را بهخوبی پیادهسازی کند.
محدودیتهای تکنیکی: گاهی اوقات طراحیها ممکن است از نظر تکنیکی پیچیده یا ناممکن باشند. این موارد میتواند باعث تنش میان توسعهدهندگان و طراحان شود.
تغییرات مکرر: طراحان ممکن است بخواهند تغییراتی را پس از مشاهده نتایج اولیه اعمال کنند. این تغییرات میتواند برای توسعهدهندگان چالشبرانگیز باشد، بهویژه اگر باید کدهای قبلی را تغییر دهند. هر تغییری نیازمند زمان است و ممکن است برنامهریزی اولیه پروژه را به تأخیر اندازد. تغییرات مکرر میتواند باعث شود کدها و عناصر وبسایت با یکدیگر در تضاد باشند و باگهای ناخواستهای ایجاد کند. بنابراین قبل از شروع پروژه، اهداف و نیازمندیها باید بهطور واضح تعریف شود. آموزش تیمها به اهمیت پایداری و جلوگیری از تغییرات غیرضروری میتواند به کاهش مشکلات ناشی از تغییرات مکرر کمک کند.
زمانبندی: ممکن است طراحان بخواهند زمان بیشتری برای ایجاد یا تغییر طراحی داشته باشند، در حالی که توسعهدهندگان برای پیادهسازی زمان محدودتری دارند.
استانداردهای کیفیت: توسعهدهندگان ممکن است به دنبال راهحلهای تکنیکی باشند که با استانداردهای کیفیت طراحی مطابقت ندارد.
تست و بازخورد: تفاوت در انتظارات و معیارهای تست بین دو تیم ممکن است منجر به اختلاف نظر شود.
برای موفقیت در همکاری میان تیمهای طراحی و توسعه، توصیه میشود که فرهنگ ارتباط باز و شفاف، ارزیابیهای مرتب و جلسات هماهنگی براساس روتین خاااص وجود داشته باشد.
انتخاب طراح وب یا توسعهدهنده وب
انتخاب بین طراح وب سایت و توسعهدهنده وب بستگی به نیازها و هدفهای شما از یک پروژه وب دارد. برای تصمیمگیری بهتر، ابتدا باید تفاوتها و ویژگیهای هر یک را درک کنید.
نوع پروژه: اگر شما دنبال طرح بصری جدید برای وبسایت یا وب اپلیکیشن خود هستید و نیاز به یک نگاه تازه و خلاق دارید، طراح وب ممکن است گزینه بهتری باشد. اگر قصد دارید وبسایت یا برنامه وب خود را با ویژگیهای جدید بهروز کنید یا یک سایت را از پایه ایجاد کنید، توسعهدهنده وب ممکن است پاسخگوی نیازهای شما باشد.
بودجه: طراحان و توسعهدهندگان وب ممکن است هزینههای مختلفی داشته باشند. با توجه به نیازهای پروژه و بودجه موجود، ممکن است بخواهید با یکی از این دو گروه همکاری کنید یا حتی یک فرد با توانمندیهای چندگانه مانند توسعهدهنده Full Stack را استخدام کنید.
مدت زمان: اگر پروژه شما زمانبندی خاصی دارد، باید در نظر داشته باشید که طراحی یک وبسایت ممکن است زمان بیشتری نسبت به توسعه آن ببرد و بالعکس.
در نهایت، اگر هنوز مطمئن نیستید که کدام گزینه بهتر است، ممکن است بخواهید با هر دو متخصص، مشاوره داشته باشید و نمونهکارها، توانمندیها و پیشنهادهای آنها را مقایسه کنید.
سوالات متداول درباره تفاوت بین طراحی سایت و توسعه وب
طراح و توسعهدهنده وب چه تفاوتهای اساسی با یکدیگر دارند؟
طراح وب معمولاً روی طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری متمرکز است و با استفاده از ابزارهای گرافیکی، طرحهای بصری ایجاد میکند. از سوی دیگر، توسعهدهنده وب به نوشتن کد برای پیادهسازی طراحیها و ایجاد وبسایتهای کارا متمرکز است.
آیا یک طراح وب میتواند بهعنوان توسعهدهنده وب کار کند؟
بستگی به مهارتها و تجربیات طراح دارد. برخی طراحان وب دانش کافی در کدنویسی مانند HTML و CSS دارند و میتوانند وظایف ساده توسعه را انجام دهند، اما برای توسعه پیچیدهتر، معمولاً به یک توسعهدهنده متخصص نیاز است.
آیا لازم است که همیشه یک طراح وب و یک توسعهدهنده وب برای ساخت وبسایتها استخدام شوند؟
همیشه لازم نیست و بستگی به پروژه و نیازهای شما دارد. برخی از افراد بهعنوان طراح و توسعهدهنده Full Stack فعالیت میکنند و تواناییهای هر دو زمینه را دارند، اما برای پروژههای بزرگتر و پیچیدهتر، تیمهایی با تخصصهای مختلف ممکن است نتیجه بهتری داشته باشند.
آیا توسعهدهندگان وب همیشه باید طراحیها را دقیقاً مطابق با آنچه طراح وب ایجاد کرده، پیادهسازی کنند؟
در ایدهآل، پیادهسازی باید دقیقا براساس طراحی باشد، اما در عمل ممکن است مسائل تکنیکی یا محدودیتهای فنی وجود داشته باشد که باعث میشود توسعهدهندگان و طراحان باید همکاری کنند تا به راهحلهای مناسب برای چالشها برسند.
کدام یک، طراح وب یا توسعهدهنده وب، برای پروژه کوچک مانند وبسایت شخصی بهتر است؟
اگر اهمیت اصلی پروژه، تمرکز بر روی ظاهر و تجربه کاربری است، طراح وب ممکن است گزینه بهتری باشد. اما اگر ویژگیهای تعاملی خاص یا قابلیتهایی در دیتابیس نیاز دارید، توسعهدهنده وب ممکن است مناسبتر باشد. برخی مواقع، فردی با تواناییهای چندگانه میتواند هر دو نقش را ایفا کند.